Mechanizacja w gospodarstwie. Czy wydajesz za dużo?
Koszty mechanizacji gospodarstwa, a zwłaszcza wydatki na utrzymanie zakupionych maszyn rolniczych, należą do najważniejszych elementów budżetu rolnika. Zwykle mechanizacja wynosi między 25% a 30% całkowitych kosztów uprawy pszenicy lub podobnej uprawy w gospodarstwie.
Program do prowadzenia gospodarstwa może znacznie zmniejszyć koszty w gospodarstwie!
Na co warto zwracać uwagę przy zakupie maszyn rolniczych? Poniższe czynniki wpływają na koszty mechanizacji, a przy dobrym planowaniu mogą je znacznie obniżyć:
- Cena przy zakupie
- Wiek maszyny / okres użytkowania
- Szacowana cena sprzedaży
- Kwota amortyzacji
- Koszty operacyjne i koszty ewentualnych napraw
- Wysokość kosztów pracy
Brytyjska firma AHDB przeprowadziła badanie i wyłoniła gospodarstwa rolne, które wyróżniają się najniższymi kosztami mechanizacji. Okazało się, że gospodarstwa o najniższych kosztach mechanizacji w wysokości około 25% charakteryzują się podobnymi czynnikami, m.in.:
- Amortyzacja poniżej 63 £ / 300 zł / ha
- Niskie koszty napraw dzięki doświadczeniu i pomysłowemu podejściu
- Olej napędowy poniżej 100 l / ha
- Średnia wielkość gospodarstwa wynosiła 500 -1000 ha
Podczas konferencji „Działania dostosowawcze gospodarstw rolniczych w województwie kujawsko-pomorskim na tle Polski i Unii Europejskiej” zastanawiano się, jak pomóc gospodarstwom w regionie w dostosowaniu się do wymogów rynku.
Wielu gospodarzy znacznie podniosło poziom mechanizacji w gospodarstwach dzięki dopłatom dla rolników, kredytom preferencyjnym oraz innym programom pomocowym. Wskazują na to: wzrost efektywności i dochodu w gospodarstwie przy jednoczesnym braku poprawy wydajności. Według przeprowadzonych badań, gorzej prosperujące gospodarstwa miały blisko 60% wyższe koszty amortyzacji, utrzymania budynków i maszyn, natomiast o połowę niższą intensywność produkcji i plonotwórczość gleby.
Taniej nie znaczy lepiej
Podejście „im taniej, tym lepiej” może okazać się bardzo zdradliwe. Rolnicy przy zakupie maszyn rolniczych powinni zwracać uwagę na długoterminowe koszty, ponieważ wielokrotnie używane maszyny mogą wymusić na nich dodatkowe wydatki, większe niż mogli spodziewać się na początku. Często – z perspektywy lat – kwota napraw przekracza pierwotną cenę zakupu!
Każde gospodarstwo ma swój indywidualny styl i charakter, podobnie jak rolnicy, którzy nim zarządzają. Nie istnieje jedna „złota” metoda i zawsze konieczne jest uwzględnienie specyficznych warunków danego gospodarstwa.
Przede wszystkim ważne jest, aby skupić się na maszynach, które są najbardziej potrzebne w gospodarstwie. Rolnicy nie bez powodu kochają ciągniki, bo to właście one są najbardziej przydatne i najczęściej wykorzystywane w gospodarstwie. Jednak istnieją inne maszyny i urządzenia rolnicze, których wprowadzenie do gospodarstwa może obniżyć ogólne koszty mechanizacji.
Rolnicy, którzy tylko sporadycznie używają pewnych maszyn mogą zastanowić się czy koszty ich wynajmu nie dorównują kosztu zakupu takiej maszyny. Kupno urządzenia daje dużą elastyczność i możliwość jego wynajmu innym rolnikom, a co za tym idzie uzyskanie zwrotu z inwestycji.
Utrzymanie gospodarstwa w stanie zmechanizowanym znacznie obniża jednostkowy koszt na godzinę. Korzystne może okazać się na przykład posiadanie większego zbiornika, ponieważ dzięki temu gospodarz zwiększa wydajność jednego rozpylacza i zaoszczędza czas.
Kalkulator kosztów produkcji maszyn rolniczych
Jeśli decydujesz się na kalkulację kosztów mechanizacji, powinieneś najpierw ustalić czy będziesz brać pod uwagę cenę za hektar, czy za godzinę. Śledzenie kosztów pozwoli Ci zidentyfikować dziury budżetowe i skłoni do szukania nowych rozwiązań w zarządzaniu gospodarstwem. W jednym przypadku może być to zakupienie wcześniej wypożyczanej maszyny, w innych gospodarstwach może się okazać, że bardziej korzystny będzie wynajem urządzenia lub zatrudnienie osoby, która wykona dany zabieg agrotechniczny. Dobrym pomysłem jest również porównanie dwóch różnych typów maszyn, aby poznać ich wydajność.
Prowadzenie dokumentacji kosztów mechanizacji jest wskazane w każdym zmodernizowanym gospodarstwie, ponieważ dzięki tej wiedzy można zaoszczędzić dużo pieniędzy. Obecnie eAgronom pozwala śledzić niektóre koszty mechanizacji, ale nadal przygotowujemy bardziej szczegółowy moduł.
Nie zanudzamy Was, naszych czytelników, formułami do obliczania wszystkich kosztów mechanizacji, ale chcielibyśmy pomóc i podpowiedzieć, które dane warto śledzić:
- Cena zakupu ciągnika / maszyny
- Ilość godzin użytkowania maszyny na rok
- Użyteczność danej maszyny w latach (może być to prognoza)
- Szacunkowa cena sprzedaży
- Średnia cena za litr oleju napędowego
- Koszty paliwa rocznie
- Amortyzacja
- Naprawy
- Konserwacja
- Ubezpieczenie
Całkowity koszt ciągnika lub innej maszyny rolniczej oblicza się na godzinę, sumując wszystkie koszty w ciągu roku i dzieląc je przez łączną liczbę godzin użytkowania. Podobnie można obliczyć potencjalny koszt mechanizacji na hektar lub koszt pracy, który jest również ważnym czynnikiem przy obliczaniu wydatków na mechanizację.
Istnieją pewne wskazówki dotyczące oszczędzania paliwa, które są ważną częścią tworzenia budżetu i estymacji kosztów:
- Jeśli kierowca nie korzysta z maszyny, zużycie paliwa jest nadal wysokie. Tnij koszty wyłączając silnik, gdy maszyna nie jest używana.
- Korzystając z GPS, uzyskasz większą precyzję i wydajność. Zobaczysz zysk z inwestycji już w ciągu kilku sezonów.
- Kupuj olej napędowy z najtańszych źródeł. Przy wysokim zużyciu ok. 35 – 40 l na godzinę zobaczysz jak bardzo to się opłaca.
I na koniec mała rada. Warto inwestować w technologiczne nowości rolnicze i dowiadywać się o alternatywnych metodach zarządzania gospodarstwem, ponieważ rolnictwo zmienia się bardzo dynamicznie, a tradycyjne metody przestają być wystarczające. Rolnicy, którzy już teraz zaczną się przygotowywać do zmian, mogą uchronić swoje gospodarstwa przed dużymi stratami ekonomicznymi.
Chcesz mieć wgląd w działanie swojego gospodarstwa rolnego? Chcesz mieć oko na prowadzenie dokumentacji i mieć pewność, że Twoje dane będą zawsze bezpieczne i się nie zgubią? Wypróbuj nasz program dla rolników – eAgronom.
Wersja próbna jest bezpłatna!
