Jak zapobiegać wypłukiwaniu azotu z pól?
W dzisiejszym artykule przedstawię różne agrotechniczne metody, które mogą poprawić jakość Twojej gleby. Stosując poniższe wskazówki masz szansę lepiej kultywować glebę i zadbać o kondycję swojego gospodarstwa, co z kolei pozwoli Ci osiągnąć lepszą efektywność oraz wyższe plony.
Jednym z głównych problemów polskich pól jest nadmierne wykorzystanie azotanów.
Rolnicy wykorzystują duże ilości azotu na swoich polach, wielokrotnie przekraczając zapotrzebowanie danej uprawy. Działanie to często prowadzi do odparowania azotu do atmosfery, szczególnie tego w formie amidowej. W przypadku kiedy azot w danym nawozie „ucieka” poza pole, rolnik nie tylko traci pieniądze wydane na nawóz, ale również traci na inwestycji w uprawę, która znacznie zmniejsza swoją wydajność, co prowadzi do niższych plonów. Dlatego tak istotne jest zastosowanie odpowiedniej ilości nawozu azotowego uwzględniając fazy rozwoju rośliny.
Koszt ucieczki azotu z pola = koszt nawozu + koszt zasiewów
Program Azotanowy ma na celu chronić wody przed negatywnymi skutkami zanieczyszczeń pochodzących od azotanów ze źródeł rolniczych.
We wcześniejszych artykułach możesz znaleźć informacje o tym jak szybko zrobić plan nawożenia azotem w eAgronom, który jest zgodny z nową Dyrektywą Azotanową, która weszła w życie o 1 stycznia 2019 roku.
Masz 14 dni na przetestowanie programu do zarządzania gospodarstwem eAgronom.
Jak kontrolować wymywanie azotu?
Główną szkodą wyrządzaną przez azot jest zanieczyszczanie wód powierzchniowych i gruntowych. Mylne jest jednak stwierdzenie, że zanieczyszczenie wód jest jedynie wynikiem nadmiernego zużycia nawozów, choć jest w tym ziarno prawdy. Warto jednak pamiętać, że duża część tego zanieczyszczenia jest spowodowana uwalnianiem azotu podczas przemiany materii organicznej w glebie. Źródła tych procesów mogą być różne. Na przykład obornik, który zawiera N może być pochodzenia zwierzęcego lub z powstawać z nawozów mineralnych.
Jednym ze sposobów zmniejszenia ilości azotu wymywanego do wód gruntowych może być inny dobór upraw polowych. Bardzo często największy problem z azotanami występuje przy uprawach kukurydzy. W tym przypadku pomocny może się okazać międzyplon, który zatrzyma proces przedostawania się azotu do wód.
Problem z azotem rozpoczyna się w chwili gdy środki zostaną zaaplikowane na pole. Często rolnicy używają nawozów w niewłaściwym czasie, gdy uprawy jeszcze nie przyjmują tego pierwiastka. W szczególności jest to widoczne podczas stosowania np. gnojowicy pod koniec zimy lub we wczesnych wiosennych miesiącach.
Według przeprowadzonych badań okazuje się, że pomimo znacznego zmniejszenia zawartości N w stosowanych nawozach, nie zmniejszyła się skala wymywania azotu do wód gruntowych. To właśnie międzyplony mogą być ratunkiem dla zanieczyszczania wód, ponieważ skutecznie zatrzymają azot w glebie.
Istnieją również inne zabiegi agrotechniczne, które należy zastosować w przypadku problemu zanieczyszczeń spowodowanych azotem.
Zbiegi, które pomagają w zatrzymaniu azotu:
- ograniczone nawożenie
- podział przy stosowaniu nawozów mineralnych
- przejście na nawozy o spowolnionym działaniu
- wykluczenie stosowania gnojownicy na jesień
- eliminacja jesiennej orki roślin strączkowych
- zastosowanie międzyplonów
Wszystkie powyższe działania powodują zmniejszenie uciekania azotu. Warto również pamiętać, że przy stosowaniu wybranych zabiegów agrotechnicznych należy odpowiednio dobrać takie odmiany płodozmianu, które będą najlepsze dla określonego rodzaju gleby. Może w tym pomóc przebadanie gleby w celu zidentyfikowania jakich składników mineralnych najbardziej potrzebuje. O tym więcej czytaj tutaj.
Absolutnie najgorsze wyniki występują na glebach piaszczystych na których uprawiana jest kukurydza. Stosując dobre uprawy międzyplonowe, wymywanie azotu do wody zostaje zmniejszone od 35 do 55%. Jednak nawet taki rezultat może nie wpłynąć na osiągany plon. Inne badania pokazują, że zatrzymanie procesu wymywania azotu przez opady atmosferyczne jest ważniejsze, niż samo ograniczenie ilości przy jego wykorzystaniu.
Jak jeszcze można zatrzymać azot?
Zabiegi agrotechniczne, które pomagają w zatrzymaniu procesu wymywania azotu:
- Dziurkowanie i żłobienie gleby (mające na celu zatrzymanie wody i zmniejszenia jej erozji)
- Sianie użytków zielone (wykorzystywane głównie na pochyłym terenie)
- Orka jesienna
- Pozostawienie ścierniska na polu do wiosny znacznie zmniejsza erozję wodną gleby
Zakładając darmowe konto masz 7 dni na przetestowanie programu do zarządzania gospodarstwem eAgronom. Masz dostęp do wszystkich funkcji m.in.: karty pól, plan nawożenia azotem i magazyn.
Rolniku, o czym warto pamiętać?
Wiele technik agrotechnicznych może zapobiec wypłukiwaniu azotu do wody. Najważniejszy jest odpowiedni dobór płodozmianu dla określonego pola i gleby. Ważny jest również wybór upraw na polach, które samodzielnie wykonają dużą część pracy. Często azot jest obecny w zbyt dużych ilościach tylko w określonych porach roku na polu, przez co większość tego pierwiastka jest wymywana przez opady lub przez drenaż. Celem rolników powinno być dostrzeżenie potencjału każdej techniki i zastosowanie ich w najbardziej odpowiednim czasie dla gospodarstwa.
